Chủ tịch CATL Zeng Yuqun. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Tesla Inc. cần thành công ở Trung Quốc nếu muốn thống trị thị phần xe điện toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh hậu Covid-19. Để làm được điều đó, Elon Musk đang nhắm đến Zeng Yuqun - một kỹ sư tài năng về lĩnh vực pin, người đã từng giúp Apple kéo dài tuổi thọ của dòng máy tính xách tay MacBook.
Bỏ công việc viên chức với mức lương 30 USD mỗi tháng, Zeng Yuqun đã xây dựng Công ty Công nghệ Amperex (CATL) trở thành nhà vô địch về pin tại Trung Quốc trong chưa đầy một thập kỷ, đồng thời là nhà sản xuất pin sạc lớn nhất toàn cầu cho các phương tiện sạc điện, được coi là tương lai của ngành ô tô.
Trụ sở của CATL tại Ninh Đức, tỉnh Phúc Kiến. Ảnh: Bloomberg
Các sản phẩm của CATL đã trở thành phụ tùng của hầu hết các thương hiệu ô tô lớn trên toàn cầu. Đặc biệt, từ tháng 7, CATL sẽ bắt đầu cung cấp pin cho các xe ô tô điện do Tesla sản xuất tại nhà máy mới ở ngoại ô Thượng Hải.
Đây được đánh giá là một liên minh với tiềm năng sinh lời, khi kết hợp giữa mẫu ô tô điện đang "hot" Tesla Model 3 với pin giá rẻ tại một thị trường chuộng mẫu xe này. Theo tính toán, năm ngoái cứ ba chiếc xe điện bán được tại thị trường Trung Quốc thì mới có một chiếc bán được ở Mỹ. Tuy nhiên, thị trường này cũng đang phải đối mặt một tương lai không chắc chắn khi đại dịch Covid-19 làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu.
Zeng Yuqun cho biết, ông và CEO Tesla đã quyết định hợp tác và có những trao đổi qua tin nhắn văn bản để thảo luận về những đổi mới trong công nghệ, cách ứng phó với những thách thức do Covid-19 cũng như lo lắng lớn của Elon Musk về sản xuất pin và phương tiện với giá rẻ hơn.
Mới đây, trả lời phỏng vấn của Bloomberg, Zeng Yuqun cho biết, "Elon Musk đã dành cả ngày để nói về vấn đề giá thành và tôi đã nói với ông ấy rằng tôi sẽ có giải pháp". "Chúng tôi rất hợp nhau. Ông ấy là một người khá vui tính", CEO CATL nói thêm.
Zeng dự kiến sẽ cung cấp cho Tesla pin lithium-iron-phosphate (LFP) sử dụng hỗn hợp nguyên liệu rẻ hơn và chi phí sản xuất ít hơn khoảng 20% so với các loại pin thông thường khác, theo BloombergNEF.
Doanh số bán xe điện ở Trung Quốc và châu Âu đang vượt xa Mỹ. Nguồn: BloombergNEF
Hồi tháng hai, Tesla và CATL đã tuyên bố hợp tác. Theo đó, CATL sẽ trở thành nhà cung cấp pin cho Tesla, tuy nhiên, các điều khoản chi tiết của hợp đồng không được tiết lộ.
Việc hợp tác với một nhà cung cấp trong nước như CATL có thể giúp Tesla tăng thêm mối quan hệ với chính quyền Trung Quốc, vốn là một trong những chìa khóa để thành công ở đất nước này. Hơn nữa, Zeng còn là đại biểu của Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân toàn quốc Trung Quốc (Chính Hiệp) - cơ quan tư vấn cho các lãnh đạo cấp cao. Tại kỳ họp, Zeng đưa ra các đề xuất tập trung vào năng lượng tái tạo.
Elon Musk tại lễ bàn giao mẫu Model 3 do Tesla sản xuất tại nhà xưởng ở Thượng Hải, hồi tháng 1/2020. Ảnh: Bloomberg
Đối với CATL, việc liên doanh này được tiến hành đúng vào thời điểm quan trọng khi doanh số bán pin của hãng đã giảm gần một phần ba trong 5 tháng đầu năm 2020 do nhu cầu mua xe giảm mạnh ở Trung Quốc trong bối cảnh đại dịch, chiến tranh thương mại và trợ cấp của chính phủ bị cắt giảm, theo SNE Research.
Hôm 10/7, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cho hay, doanh số bán ô tô điện tại nước này đã giảm khoảng 38% so với một năm trước và đó là những rủi ro đẩy ngành ô tô điện trị giá hàng tỷ USD đến nguy cơ "bong bóng".
Thị phần trong nước của CATL cũng đã sụt giảm khi Tesla tung ra Model 3 đầu tiên do Trung Quốc sản xuất sử dụng pin của LG Chem và Panasonic. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm tới, CATL sẽ cung cấp pin cho khoảng một nửa số ô tô điện của Tesla sản xuất tại nhà máy Thượng Hải.
Pin xe điện "triệu dặm" được trưng bày tại trụ sở của CATL. Ảnh: Bloomberg
Việc liên kết với Tesla sẽ thúc thị phần trong nước của CATL. Tuy nhiên, CATL cũng cần bảo đảm mở rộng thêm các thị trường triển vọng bên ngoài Trung Quốc, nơi mà LG Chem và Samsung SDI cùng một số công ty khác đang định vị với tốc độ nhanh chóng.
Nhà cung cấp pin này đang có kế hoạch mở rộng hợp tác với Tesla ở nước ngoài, trong đó có nhà máy đầu tiên của Tesla tại châu Âu đang được xây dựng ở ngoại ô Berlin. CATL cũng đang cung cấp pin cho Volkswagen AG, BMW AG, và đang xây dựng nhà máy riêng ở miền Trung nước Đức.
"Chúng tôi không loại trừ khả năng sẽ cung cấp pin cho nhà xưởng [của Tesla] tại Berlin", Zeng trả lời phỏng vấn. Trong khi đó, Tesla vẫn chưa có phản hồi về thông tin này.
Trong quá khứ, Zeng từng giúp liên doanh của BMW tại Trung Quốc phát triển các mẫu xe chạy bằng pin đầu tiên. CATL hiện có hợp đồng cung cấp 11 năm với công ty mẹ của BMW tại Đức. Tại công ty tiền thân của CATL, Zeng đã giúp Apple sản xuất loại pin có tuổi thọ cao cho MacBook Air.
Hiện tại, CATL đã nhìn thấy lợi thế trong việc đẩy nhanh nghiên cứu pin giá rẻ để giúp hạ giá thành những chiếc xe điện về ngang giá ô tô chạy xăng và sau đó dần thay thế cho những chiếc xe chạy xăng.
Nhà cung cấp pin này đã sẵn sàng thương mại hóa các loại pin mới được sản xuất mà không cần coban - một trong các nguyên liệu thô đắt nhất. Ngoài ra, hãng cũng muốn loại bỏ các kim loại đắt tiền khác như niken và mangan.
Theo Zeng, CATL có khả năng tạo ra loại pin có tuổi thọ kéo dài tới 16 năm, chạy được 2 triệu km (1,24 triệu dặm), được thiết kế để sử dụng trong nhiều mẫu xe và có thể trữ năng lượng. Đây là một cột mốc quan trọng mà cả Tesla và General Motors đều đang theo đuổi.
Mặt cắt ngang của pin xe điện. Ảnh: Bloomberg
CATL hiện đang xây dựng nhiều cơ sở nghiên cứu tại Ninh Đức, Phúc Kiến, bao gồm các phòng nghiên cứu và chỗ ở cho công nhân. Công ty này cũng đang tập trung thu hút những nhân tài.
Năm ngoái, chi phí cho hoạt động R&D (nghiên cứu và phát triển) của CATL đã tăng khoảng 50%, lên gần 3 tỷ nhân dân tệ và công ty có gần 5.400 nhân viên, trong đó có 143 tiến sĩ.
Bằng cách sử dụng pin rẻ hơn và nhỏ hơn của CATL cho mẫu Model 3, chi phí cho mỗi chiếc xe của Tesla có thể giảm khoảng từ 600-1.200USD, theo Sanford C. Bernstein, một công ty nhiên cứu của Mỹ. Về mặt truyền thống, pin LFP có thể không mạnh bằng các lựa chọn thay thế đắt tiền hơn, nhưng sự thay đổi của công nghệ đang giúp loại pin này bắt kịp các loại pin đắt tiền.
Mark Newman, nhà phân tích cao cấp tại trụ sở Hồng Kông của Bernstein cho biết, LFP có thể tạo nên sự bùng nổ nếu chúng được sử dụng rỗng rãi trên thị trường quốc tế vì hiện chưa có nước nào khác sử dụng LFP cho xe điện ngoài Trung Quốc. Tesla cũng theo đó mà có được một lợi thế đáng kể.