Trong báo cáo chiến lược mới công bố, nhóm phân tích của SSI (SSI Research) tin rằng xu hướng chính sách sẽ là yếu tố cốt lõi định hướng hoạt động của hệ thống ngân hàng năm 2023, với tâm điểm vẫn là thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản.
"Xu hướng chính sách sẽ là yếu tố quyết định xem cán cân nghiêng về phía tích cực hay tiêu cực", SSI Research bình luận. Trong đó, các yếu tố thuận lợi có thể đến từ các chính sách hỗ trợ thanh khoản và xu hướng lãi suất ổn định hơn.
Nếu có sự hỗ trợ kịp thời từ Ngân hàng Nhà nước về thanh khoản, điều hành linh hoạt các tỷ lệ an toàn hoạt động và Nghị định 65 sửa đổi, tình hình thanh khoản có thể cải thiện so với nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, nhóm phân tích cho rằng chỉ khi các đợt tăng lãi suất của Cục dự trữ Liên bang Mỹ - Fed kết thúc, lãi suất trong nước mới có thể hạ nhiệt, khả năng là trong nửa cuối năm 2023.
Giao dịch tại quầy một nhà băng tại TP HCM. Ảnh: Thanh Tùng
Có phần tích cực hơn, VNDirect đánh giá triển vọng ngành ngân hàng năm nay là "trong nguy có cơ". Trong đó, diễn biến có phần thận trọng hơn trong nửa đầu năm, nhưng sẽ lạc quan hơn vào nửa cuối năm.
Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành trong nửa cuối năm 2022 có thể tác động tiêu cực đến biên lãi ròng (NIM) khi chi phí vốn tăng và lãi suất cho vay khó theo kịp. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục khó khăn sẽ tác động xấu lên chất lượng tài sản, cũng như thanh khoản.
Tuy vậy, sang nửa cuối năm, VNDirect cho rằng tình hình có thể khả quan hơn khi lãi suất và căng thẳng tỷ giá được dịu bớt, vấn đề thanh khoản cũng được giải quyết phần nào nhờ đầu tư công.
Đánh giá cả năm, nhóm phân tích dự báo tăng trưởng lợi nhuận của ngành sẽ giảm tốc, đạt 10-11%, so với mức 32% của năm 2022, do tăng trưởng tín dụng chậm lại, NIM thu hẹp và chi phí tín dụng tăng.
Mức tăng trưởng này cũng tương đồng với dự báo của SSI Research.
Nhóm phân tích của SSI cho rằng lợi nhuận nhóm nhà băng được theo dõi có thể đạt 13,7% theo kịch bản cơ sở. Con số này bằng một nửa tốc độ tăng trưởng trong giai đoạn 2017-2021 (28%) và cao hơn giai đoạn 2014-2015 (11,3%). Trong kịch bản tiêu cực, ngành này có thể chỉ tăng khoảng 10% trong năm nay, bằng một ba giai đoạn 2017-2021.
Chia theo phân khúc, SSI cho rằng tăng trưởng lợi nhuận tại các nhà băng quốc doanh (dự báo 18,4%) có thể cao hơn mức tăng trưởng của các ngân hàng thương mại tư nhân (10,8%) do triển vọng NIM tốt hơn, cũng như tỷ trọng dư nợ cho vay đối với thị trường trái phiếu và bất động sản ở mức thấp.
Xét về góc độ đầu tư, VNDirect đặt kỳ vọng cao hơn. "Khác nhau ở góc nhìn, người lạc quan sẽ nhìn bức tranh với gam màu tươi sáng hơn", nhóm phân tích nhận xét và cho rằng định giá ở mức thấp nhất lịch sử (1,1 lần P/B) đang mở ra một cơ hội đầu tư hấp dẫn.
Hệ thống ngân hàng đã được cải thiện hơn nhiều so với trước đây, và các nhà băng vẫn được hưởng lợi nhiều nhất từ câu chuyện tăng trưởng kinh tế trong dài hạn. Với bối cảnh hiện tại, VNDirect ưu tiên các ngân hàng có khả năng phòng thủ trước những biến động. Tuy vậy, khi sóng gió qua đi, những ngân hàng có định giá rẻ, bộ đệm vốn vững chắc, có tỷ trọng cho vay bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp lớn được dự báo có thể hưởng lợi.
Lãi suất tiền gửi 6 tháng đến 12 tháng, đa phần được các ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết từ khoảng 8 - 9,5%/năm. Những mức này đều đã giảm nhẹ so với thời điểm trước Tết, nhưng nhiều người vẫn chọn gửi tiền để lấy may đầu năm.
Theo các chuyên gia, lãi suất hạ nhiệt một phần vì nhu cầu vốn để cho vay đầu năm của các ngân hàng ít hơn. Do đó, các ngân hàng sẽ không cần huy động nhiều như giai đoạn cuối năm ngoái.
"Tuy mức giảm chỉ 0,2 - 0,5%, nhưng nó cũng cho thấy tình hình tín dụng trên thị trường và tiền gửi trên thị trường của dân cư vào ngân hàng đã nhiều hơn so với cuối năm 2022. Thanh khoản của ngân hàng những ngày đầu năm tốt hơn so với những ngày cuối năm 2022", ông Ngô Minh Đức, Giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển Vốn và Đầu tư LCTV, cho biết.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, lượng tiền gửi từ dân cư đã chảy vào hệ thống ngân hàng nhiều hơn từ cuối tháng 11 năm ngoái. (Ảnh minh họa - Ảnh: Dân trí)
Ngoài ra, việc các ngân hàng trung ương trên thế giới giảm dần tốc độ tăng lãi suất trong năm nay cũng góp phần làm dịu áp lực lãi suất ở trong nước. Quan trọng hơn, mặt bằng lãi suất cần hạ nhiệt để tiếp tục kích thích tăng trưởng kinh tế.
"Áp lực cần hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế năm sau là rất lớn, do đó nó cũng là một trong những yếu tố khiến lãi suất cần có diễn biến giảm để hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. Chúng tôi dự báo, tính chung cả năm 2023, mức lãi suất sẽ giảm khoảng 50 - 100 điểm cơ bản", chị Hoàng Thị Minh Huyền, chuyên viên phân tích kinh tế vĩ mô, Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt BVSC, cho hay.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, lượng tiền gửi từ dân cư đã chảy vào hệ thống ngân hàng nhiều hơn từ cuối tháng 11 năm ngoái, với mức tăng mạnh 8,9% so với mức 6,8% của tháng 10. Xu hướng này tiếp tục mạnh hơn sau Tết đã góp phần tạo nguồn vốn ổn định cho hệ thống ngân hàng.