Sigapore và Hong Kong đã thực hiện giải pháp này thành công vì giá đất tại các đô thị này rất cao. Còn tại Việt Nam, 90 triệu dân dàn trải nên nếu thực hiện sẽ rất khó "bền". Chẳng hạn, nếu gói 1.000 tỷ đồng được thông qua Ngân hàng chính sách xã hội thì cũng không thể phát triển nhà ở xã hội (NOXH) mà chỉ đủ cho đối tượng thu nhập thấp vay tiền sửa nhà.
Khi thị trường BĐS đang đóng băng, gói 30.000 tỷ đồng ra đời nhằm khơi thông "cục máu đông" về cơ bản đã giải quyết những khó khăn còn tồn đọng, giúp thị trường dần phục hồi. Vì vậy, doanh nghiệp và người mua nhà không thể cứ trông chờ vào "bầu sữa" ngân sách mà phải chủ động tài chính của mình. Lời giải cho việc phát triển NOXH là phải phát triển theo cách "bia kèm lạc".
Ông có thể nói rõ hơn về mô típ "bia kèm lạc"?
GS.TSKH Đặng Hùng Võ
"Bia kèm lạc" tức là xây nhà phải kèm theo xây cơ sở hạ tầng, tiện ích để phục vụ cư dân. Chẳng hạn như dự án khu đô thị Đặng Xá dành cho người thu nhập thấp dù nằm xa trung tâm nhưng vẫn đắt hàng vì được quy hoạch đồng bộ, đầy đủ cơ sở hạ tầng như: điện, đường, trường, trạm, chợ, siêu thị…
Một ví dụ khác là dù không phải NOXH, so với khu Aqua Bay, West Bay thì Ecopark đã dẫn đầu cuộc đua trong phân khúc "căn hộ đẳng cấp, giá bình dân". Khu đô thị được xây trên nền đất rộng lớn, hưởng hạ tầng chung của toàn dự án và hạ tầng xanh, đồng bộ, đem lại cơ hội sở hữu nhà giá rẻ cho 70% cư dân đô thị muốn có nhà ở.
Điều này lý giải vì sao để mua căn hộ tại đây, khách hàng phải đến xếp hàng từ đêm. Như vậy, thị trường NOXH hay nhà thương mại giá bình dân muốn phát triển bền vững phải xây theo mô tuýp "bia kèm lạc". Việc xây dựng phải đảm bảo vừa đảm bảo chất lượng, vừa tránh gây quá tải cho hạ tầng. Từ khâu quy hoạch đến thiết kế phải chuẩn chỉ, không "chạy trước xin sau".
Tôi được biết, Vingroup cũng đang đề xuất phát triển một khu đô thị lớn hơn Ecopark tại huyện Gia Lâm, với một phần nhà ở thương mại giá rẻ được trang bị đầy đủ tiện ích, hạ tầng. Vingroup hiện đã bắt đầu quảng bá nhà mẫu ở Gia Lâm nhưng ít nhất phải 3 năm nữa mới có hiệu quả.
Vậy thị trường vẫn sẽ giữ nhịp "bình bình" như hiện tại, thưa ông?
Theo tôi, thị trường BĐS năm nay hay năm sau sẽ không có gì đột phá mà vẫn chỉ loay hoay ở phân khúc giá trung bình. Thực tế, để giải quyết bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp hiện nay, việc cần làm là phát triển tốt, giải quyết tốt phân khúc thương mại giá rẻ.
Nếu được tạo điều kiện, các nhà đầu tư có thể xoay xở phát triển các dự án nhà ở thương mại giá rẻ. Nhà nước có thể hỗ trợ bằng chính sách mà không cần dùng tiền mặt như giảm thuế. Chẳng hạn, nhà ở thương mại giá cao sẽ bị đánh thuế cao hơn, nhà giá rẻ sẽ được giảm thuế hoặc miễn thuế VAT. Dù còn nhiều ý kiến trái chiều nhưng tôi vẫn đánh giá cao Tập đoàn Mường Thanh khi tung ra một lượng lớn nhà giá rẻ, kéo giá toàn thị trường BĐS.
Xin cảm ơn ông!