Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm

Thứ năm, 09/09/2021 00:13

Trong nhiều thế kỷ qua, người dân ở làng cổ Đường Lâm nói riêng và xứ Đoài nói chung đã dùng đá ong để xây các công trình. Xung quanh loại vật liệu này có nhiều điều lý thú mà không phải ai cũng tường tận.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 1.

Nằm ở thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội, làng cổ Đường Lâm là ngôi làng cổ nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Góp phần làm nên giá trị đặc biệt cho diện mạo cảnh quan của ngôi làng này là một loại vật liệu xây dựng đặc biệt: Những viên gạch đá ong.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 2.

Đây là loại gạch được đẽo từ đá ong, loại đá được được coi là một sản vật quý của vùng đất Sơn Tây. Tên gọi đá ong xuất phát từ bề mặt xù xì với những vết lõm đều nhìn giống như những tổ ong của loại đá này.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 3.

Trong nhiều thế kỷ qua, người dân ở Đường Lâm nói riêng và xứ Đoài nói chung đã dùng đá ong để xây các công trình phục vụ nhu cầu của gia đình và cộng đồng. Có thể nói, đá ong là loại vật liệu đồng hành cùng lịch sử của vùng đất này.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 4.

Tất cả các công trình nổi tiếng của làng Đường Lâm như đình Mông Phụ, chùa Mía, cổng làng và các giếng cổ trăm tuổi... đều được xây dựng bằng đá ong. Xung quanh loại vật liệu này có nhiều điều lý thú mà không phải ai cũng tường tận.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 5.

Theo các nhà địa chất học, đá ong là loại đá xuất hiện từ quá trình phong hóa nhiệt đới. Phần lớn diện tích đất có đá ong nằm ở các vùng nhiệt đới giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam. Loại đá này thường có màu vàng hay màu nâu đỏ bởi hàm lượng oxit sắt rất cao.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 6.

So với các loại đá tự nhiên khác như đá xanh, đá hoa cương thì đá ong nhẹ và giòn hơn vì kết cấu xốp. Tuy nhiên, có thêm đặc tính dẻo và độ co giãn thấp nên đá ong vẫn có độ bền cao, chống chọi tốt với mọi loại hình thời tiết.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 7.

Với khả năng hấp thu nhiệt độ kém và tỏa nhiệt nhanh, những công trình sử dụng đá ong sẽ có không gian mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông. So với các loại gạch, đá phổ biến khác, đá ong cũng ít bị ẩm mốc, mọc rêu trơn.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 8.

Về mặt mỹ thuật, đá ong có bề mặt thô mộc, sắc màu tươi tắn tự nhiên của đất, đem lại một dáng vẻ độc đáo và sức hút đặc biệt cho công trình, nhất là khi xây theo phong cách truyền thống.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 9.

Đá ong khá mềm khi mới khai thác từ lòng đất, nhưng chỉ cần phơi nắng một lần là đã đủ cứng để sử dụng. Việc chế tác đá ong không tốn nhiều công sức như các loại đá khác và không mất nhiều thời gian như nung gạch từ đất sét.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 10.

Theo lối xây dựng của người xưa, chỉ cần lấy đất sét, đất mịn hoặc bùn non trộn với trấu để trét mạch đá ong là có thể tạo nên sự vững chắc cho tường nhà. Đến thời hiện đại, cách này vẫn còn được duy trì dù xi măng hay vôi cát được ưa chuộng hơn.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 11.

Ở một số vùng quê khác của xứ Đoài hay miền Trung cũng đào được đá ong nhưng loại đá chất lượng tốt nhất chỉ có ở vùng Đường Lâm – Sơn Tây. Vì vậy, có thể nói không ngoa rằng đây là “thủ phú đá ong” của cả nước.

Giải mã vật liệu “siêu việt” dùng để xây làng cổ Đường Lâm - Ảnh 12.

Ngày nay, vẻ đẹp mộc mạc của những viên gạch đá ong vẫn trường tồn sau bao thăng trầm thời cuộc ở ngôi làng cổ đầu tiên được công nhận là Di tích cấp quốc gia của Việt Nam. Đó cũng là vẻ đẹp tâm hồn của những cư dân ở một vùng quê giàu truyền thống lịch sử - văn hóa...

Theo Quốc Lê (kienthuc.net.vn)

ROX Group và bản hòa ca “Đẹp và Chất” thắp sáng hành trình 29 năm

ROX Group và bản hòa ca “Đẹp và Chất” thắp sáng hành trình 29 năm

Doanh nhân 18:00

Gala “Đẹp và Chất" tối 15-6 đã đưa cán bộ nhân viên ROX Group và khách mời đi qua hành trình đầy cảm xúc từ những khoảnh khắc đẹp nhất trong mùa ROXMei 2025.

Hành trình phủ xanh 5 cánh rừng của doanh nghiệp trẻ

Hành trình phủ xanh 5 cánh rừng của doanh nghiệp trẻ

Doanh nhân 16:09

Trước áp lực biến đổi khí hậu và suy giảm rừng tự nhiên, nhiều doanh nghiệp trẻ Việt Nam chủ động lồng ghép yếu tố bảo vệ môi trường vào chiến lược phát triển.

Khánh thành nhà máy hóa dầu xanh, hướng đến phát triển bền vững

Khánh thành nhà máy hóa dầu xanh, hướng đến phát triển bền vững

Doanh nhân 16:07

Công ty CP Tập đoàn Tây Sài Gòn (TSG Petro) vừa khánh thành Nhà máy Hóa dầu Quốc tế TSG Petro tại Khu công nghiệp Hải Sơn, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.

Tâm điểm đầu tư của siêu đô thị TP HCM sau sáp nhập

Tâm điểm đầu tư của siêu đô thị TP HCM sau sáp nhập

Dự án 10:22

Đề án sáp nhập TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu chính thức thông qua, là cột mốc quan trọng đánh dấu giai đoạn tái cấu trúc toàn diện không gian đô thị.

ITL khẳng định vị thế quốc tế tại Transport Logistic & Air Cargo Europe 2025

ITL khẳng định vị thế quốc tế tại Transport Logistic & Air Cargo Europe 2025

Doanh nhân 09:25

Tham gia Triển lãm và Hội nghị tại Transport Logistic & Air Cargo Europe 2025, ITL khẳng định là cầu nối thương mại đáng tin cậy giữa Việt Nam và thế giới.

Veron "Tri ân và tôn vinh hành trình kiến tạo"

Veron "Tri ân và tôn vinh hành trình kiến tạo"

Doanh nhân 09:23

Sự kiện "Veron Day - Appreciation & Celebration" ngày 11-6 nhằm tri ân những cá nhân, tập thể... vì sự phát triển của Veron Group tại Việt Nam và toàn cầu.

Mùa ROXMei đẹp và chất của ROX Group

Mùa ROXMei đẹp và chất của ROX Group

Doanh nhân 19:29

Một đêm nhạc đặc biệt sẽ mở ra không gian kỷ niệm 29 năm Ngày truyền thống đầy cảm xúc của ROX Group.

Ngân hàng số Cake tung tính năng chuyển tiền nhanh AI từ hình ảnh và tin nhắn

Ngân hàng số Cake tung tính năng chuyển tiền nhanh AI từ hình ảnh và tin nhắn

Số hóa 09:29

Với tính năng "Chuyển tiền nhanh AI", ngân hàng số Cake là đơn vị tiên phong ở Việt Nam cho phép chuyển tiền nhanh bằng AI từ việc dán hình ảnh hoặc tin nhắn.

Bosch chuyển giao bộ phận công nghệ tòa nhà sang Triton Partners

Bosch chuyển giao bộ phận công nghệ tòa nhà sang Triton Partners

Doanh nhân 08:25

Keenfinity, trước đây là Bộ phận công nghệ tòa nhà của Tập đoàn Bosch đang trong quá trình chuyển giao sang Triton Partners.

“Resort tại gia” – Chuẩn sống mới

“Resort tại gia” – Chuẩn sống mới

Dự án 13:45

Khái niệm sống sang không còn là sự phô trương mà bởi chất lượng và chiều sâu cảm xúc, "home resort" dần trở thành lựa chọn của giới thượng lưu.

XEM THÊM