"Tôi rất đồng cảm với Mark Zuckerberg. Ông ấy chưa bao giờ có ý định tạo ra một nền tảng gây thù hận, nhưng lại cho phép các lựa chọn với nội dung gây chia rẽ và thù hận tồn tại nhiều hơn, được tiếp cận nhiều hơn trên nền tảng của mình", Frances Haugen, từng là quản lý tại Facebook, nói với WSJ hôm 3/10.

Haugen chính là người đã điều trần trước Thượng viện Mỹ ngày 5/10, tố cáo công ty cũ về các chiến lược cực đoan và gây tổn hại đến cộng đồng.

Mark Zuckerberg trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ năm 2019. Ảnh: Reuters

Theo đánh giá của Inc, Haugen vẫn "hào phóng" khi nhận xét về phong cách lãnh đạo của Zuckerberg. Bởi trên thực tế, ông gần như kiểm soát hoàn toàn công ty và "không cho phép lựa chọn được đưa ra".

Trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ, Haugen nói Facebook đã tạo ra một hệ thống khuếch đại sự chia rẽ và cực đoan, cũng như chọn cách tối đa hóa lợi nhuận thay vì thực hiện các biện pháp kiểm duyệt và bảo vệ trên nền tảng của mình, nhất là đối với trẻ em. Bà không nhắm thẳng vào lãnh đạo của mình, nhưng cho rằng giới thượng tầng của mạng xã hội, mà ở đây là Zuckerberg, đã gây ra mọi vấn đề của hiện tại.

Một số nguồn nội bộ cho biết, Zuckerberg có phong cách lãnh đạo rất độc đoán, không thể bị lay chuyển khi đã đưa ra quyết định. Nếu cảm thấy điều gì không ổn, ông có thể thay đổi nó và không ai có thể can thiệp gì được.

Như nhiều nhà sáng lập khác, ông coi Facebook là "của mình". Thực tế, mạng xã hội của hiện tại đang hoạt động chính xác như Zuckerberg mong muốn. Điều đó dẫn đến một vấn đề quan trọng: mọi thăng trầm đều phụ thuộc vào một lãnh đạo.

"Chiến lược phụ thuộc lãnh đạo không hiếm trong môi trường doanh nghiệp. Họ có thể rất thành công trong việc đưa công ty tiến xa. Nhưng họ cũng không thể nhìn ra điểm mù khổng lồ từ những ý tưởng tốt nhất của họ", Inc bình luận.

Mark Zuckerberg luôn khẳng định Facebook là một nền tảng tốt đẹp, nơi để mọi người có thể chia sẻ mọi thứ. Ông mơ mộng về vùng đất mà mình tạo ra, nhưng thực tế lại không diễn ra như vậy. Ngoài Haugen, không ít nhân viên cũ đã lên tiếng tố cáo Facebook thời gian qua. Họ nói mạng xã hội này biết rõ mức độ ảnh hưởng xấu đến thế giới, gây ra những thiệt hại tới người dùng ra sao, nhưng vẫn cố tình duy trì để vận hành cỗ máy sinh ra lợi nhuận cao.

Tương tự, theo The Guardian, mọi hành động của Facebook chủ yếu xuất phát từ Zuckerberg. Ông tự tin rằng mọi người có thể thấy các suy nghĩ của ông khó 'nuốt trôi', nhưng lại cần thiết để duy trì tính toàn vẹn của chính sách phát ngôn trên Facebook. Một số nhân viên từng thuyết phục ông nghĩ lại về chiến lược này, nhưng ông phớt lờ lời khuyên của họ.

Với những hành đông độc đoán, không ít lần các nhà đầu tư kêu gọi Zuckerberg rời vị trí điều hành. Theo hồ sơ của Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) năm 2019, gần 68% các nhà đầu tư Facebook yêu cầu người đứng đầu mạng xã hội lớn nhất thế giới từ nhiệm. Dù tỷ lệ áp đảo, điều này mang lại rất ít tác dụng vì Zuckerberg kiểm soát đa số cổ phiếu có quyền biểu quyết trong công ty.

'Tâm thư' bị phản đối

Facebook đang gặp hai sự cố lớn liên tiếp: các dịch vụ của mạng xã hội ngừng kết nối hôm 4/10 và việc quản lý cũ Haugen điều trần trước Thượng viện Mỹ nhằm chống lại Facebook hôm 5/10.

Mark Zuckerberg sau đó đã viết một "tâm thư" dài trên trang cá nhân. Ông phủ nhận toàn bộ các cáo buộc mà Haugen đề cập về ưu tiên lợi nhuận để gây tác hại cho cộng đồng.

"Lập luận rằng chúng tôi cố tình ưu tiên nội dung khiến mọi người tức giận, từ đó thu lợi nhuận là phi logic. Chúng tôi kiếm tiền từ quảng cáo và nhà quảng cáo cũng luôn nói với chúng tôi rằng họ không muốn nội dung của mình gắn với các bài viết gây phẫn nộ", ông viết.

Ông cũng phủ nhận các cáo buộc liên quan đến việc Instagram dung túng cho các nội dung gây hại đến trẻ vị thành niên, cũng như đưa ra ví dụ về Messenger Kids là nền tảng an toàn với trẻ em. Cuối bài, ông tỏ ý đồng cảm với nhân viên của mình, cả với những người đã đánh giá sai về công ty, đồng thời mong muốn họ tiếp tục làm những điều đúng đắn hơn để cải thiện các nền tảng.

Dù vậy, ở phần bình luận, nhiều người nghi ngờ lời nói của Zuckerberg. "Có ai kiểm chứng sự thật những gì ông nói hay không?", một tài khoản bình luận và nhận gần 10.000 lượt thích. "Tin giả vẫn lan tràn, ông không kiểm soát nổi. Hành vi quấy rối và bắt nạt vẫn tồn tại, tôi chứng kiến hàng ngày. Tôi phát ngán với các ý kiến ông nói nhưng không làm", một tài khoản khác nêu.

Một số người thậm chí cho rằng những lời CEO này đưa ra là dối trá và khẳng định sẽ sớm rời nền tảng vì những tiêu cực mà mạng xã hội gây ra. Chỉ số ít cho biết ủng hộ Zuckerberg.

"Mỗi khi Zuckerberg nói về việc trao cho mọi người sức mạnh xây dựng cộng đồng, hãy nhớ ông ấy mới thực sự nắm giữ quyền lực khi nói đến Facebook. Và khi mọi người cố gắng hành động, ông ta sẽ dùng sức mạnh của mình để kiểm soát", Inc đánh giá. "Đó chính xác là lý do tại sao Mark Zuckerberg lại là vấn đề lớn nhất của Facebook".