Mất khá nhiều thời gian tìm kiếm những giải pháp mới để xây nhà theo hướng bền vững, cuối cùng thì anh Earl Forlales đến từ Philippines đã quyết định quay về với một sự lựa chọn sẵn có từ quá khứ.
"Người dân đất nước chúng tôi đã dùng tre để làm nhà ở từ lâu rồi, cách đây hàng ngàn năm", anh Forlales nói.
Những công trình nhà ở dân dụng với chất liệu chính là tre đang được một số nhà thiết kế thử nghiệm trong thực tế - Ảnh:Indra Wiras/IBUKU
Tre - chất liệu chủ đạo trong xây dựng dân dụng
Có những đặc tính như chắc khỏe và dẻo dai, tre còn là một trong những loại cây có tốc độ phát triển nhanh nhất. Và trong khi một loại cây thân gỗ cần phải mất từ 40 đến 150 năm mới đủ độ chắc khỏe thì cây tre chỉ cần khoảng 3 năm là đã đủ để phục vụ nhu cầu của con người. Sau khi qua các công đoạn xử lý thì nó có thể tồn tại được hàng thế kỷ.
Sau khi đạt được giải thưởng "Những thành phố cho tương lai của chúng ta" do Institution of Chartered Surveyors, một học viện danh tiếng của Hoàng gia Anh tổ chức năm 2018, anh Forlales quyết định biến ý tưởng của mình thành hiện thực bằng cách thành lập công ty mang tên Cubo chuyên cung cấp các giải pháp sử dụng tre làm vật liệu xây dựng nhà ở dân dụng.
Vào tháng 11/2020, công ty của anh Forlales đã đưa ra triển lãm một loạt các mô hình nhà tiền chế bằng tre do anh tự thiết kế.
"Có thể xem đây là một giải pháp khả thi giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt nhà ở nghiêm trọng ở Philippines, trong khi độ bền của chất liệu làm từ tre có thể lên đến 50 năm", anh Forlales nói.
Một mẫu nhà ở bằng tre giá rẻ dành cho người có thu nhập thấp được công ty Cubo (Philippines) mới tung ra thị trường - Ảnh: CUBO Modular Inc
Những mô hình nhà ở bằng tre này được kế thừa nhiều yếu tố có từ thời xa xưa kết hợp với điều kiện sống hiện đại của người dân ở thế kỷ 21 với hệ thống đèn chiếu sáng hiện đại, cửa sổ bằng chất liệu polycarbonate và các tấm điện mặt trời lắp đặt trên mái nhà.
Ngoài ra, những ngôi nhà bằng tre này còn được thiết kế nhằm đáp ứng điều kiện thiên tai đặc thù của Philippines như động đất và sóng thần xảy ra thường xuyên.
Hiện đang có 4 mẫu nhà khác nhau làm bằng chất liệu tre đủ không gian cho tối đa 6 người sinh hoạt một cách thoải mái.
Ngay sau khi ra mắt đúng một tháng, những ngôi nhà này đã có cơ hội chứng minh "điểm 10 chất lượng" của mình với 2 cơn động đất 6 độ Richter xảy ra vào tháng 12/2020 mà vẫn không xuy xuyễn gì.
Thêm một mẫu nhà giá rẻ với chất liệu chính bằng tre của công ty Cubo (Philippines) - Ảnh: CUBO Modular Inc
Nở rộ nhu cầu các công trình nhà ở làm bằng tre
Ngành công nghiệp xây dựng lâu nay vốn bị chỉ trích nặng nề vì gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường. Việc sử dụng rộng rãi các loại vật liệu như sắt và xi măng bị xem là có đóng góp lớn vào tình trạng phát thải khí nhà kính trong khi khai thác liên tục các nguồn nguyên liệu thô như đá, cát, sạn… càng khiến cho vấn đề sạt lở sông suối và đồi núi càng nghiêm trọng hơn.
Chính vì vậy, đang ngày càng xuất hiện xu hướng tìm kiếm các loại vật liệu thay thế thân thiện hơn với môi trường.
Công trình nhà cộng đồng Casamia thuộc khu nghỉ dưỡng Casamia tại Hội An do Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa thực hiện - Ảnh: Hiroyuki Oki/VTN Architects
Cubo không phải là doanh nghiệp duy nhất nhìn thấy tiềm năng của cây tre như là một loại vật liệu chắc chắn và bền vững dùng trong xây dựng.
Một công ty kiến trúc của Việt Nam có tên là VTN Architects do kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa phụ trách cũng đã và đang sử dụng tre cho một số công trình và dự án kiến trúc của mình, tiêu biểu như: khu nhà cộng đồng Casamia ở khu nghỉ dưỡng Casamia tại Hội An (Việt Nam) hay Bamboo Structure Pavilion ở huyện Nam Đầu (Trung Quốc)...
Trước đó, công trình Nhà hàng tre Bamboo Wing thuộc Flamingo Đại Lải Resort do Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa thực hiện cũng không chỉ xem tre như vật liệu trang trí sau khi quá trình xây dựng đã hoàn tất mà còn sử dụng tre như một vật liệu xây dựng chủ đạo. Công trình này đoạt giải Kiến trúc Quốc tế năm 2011.
Ở Bali (Indonesia) thì công ty kiến trúc Ibuku cũng đã triển khai các dự án bằng tre từ năm 2007 với hơn 60 công trình cho đến nay, trong đó có thể kể đến Ngôi làng Xanh gồm một cộng đồng bền vững với 12 khu villa sang trọng, và Ngôi trường Xanh với tre làm chủ đạo và không có tường rào.
Công trình Ngôi trường Xanh thân thiện với môi trường với hầu hết vật liệu làm bằng tre, không có tường rào được xây dựng tại Bali (Indonesia) - Ảnh: Tommaso Riva/IBUKU
Như vậy, với đặc tính dễ trồng, phát triển nhanh, dễ khai thác, rẻ tiền, tre có thể được xem là một giải pháp khả thi để góp phần giải quyết các vấn đề về môi trường cũng như cuộc khủng hoảng nhà ở đang diễn ra một cách gay gắt ở khu vực đô thị nhiều quốc gia tại châu Á hiện nay.
