Anh Nguyễn Ngọc Anh Huỳnh, 40 tuổi, ở quận Bình Thạnh, đã tự thiết kế một hệ thống nuôi cá, trồng rau khép kín trên sân thượng nhà mình từ 4 năm qua.
Là nhân viên kỹ thuật cho một công ty dịch vụ công nghệ thông tin nhưng anh Huỳnh thích học hỏi những kiến thức mới cộng với niềm đam mê trồng rau. Bốn năm trước anh bắt đầu thử nghiệm mô hình Aquaponics trên sân thượng.
Aquaponics là một hệ thống trồng cây – nuôi cá tích hợp đồng thời cả hai hệ thống:nuôi trồng thủy sản và thủy canh, dựa trên nguyên tắc của hệ thống sản xuất trong tự nhiên. Thuật ngữ Aquaponics là sự kết hợp từ Aquaculture - nuôi trồng thủy sản và Hydroponics - thủy canh.
Aquaponics dùng phân cá thải ra chuyển hoá bằng vi sinh vật cho ra dinh dưỡng giúp rau phát triển. Đồng thời, nước trong hồ cá khi bơm lên khay rau sẽ giúp lọc sạch nước, giúp cá sống khoẻ hơn.
"Tôi chọn phương pháp này bởi hợp với sân thượng của gia đình, vừa có rau sạch, cá sạch để ăn, an toàn lại dễ áp dụng", anh Huỳnh chia sẻ.
Khu vườn có tổng diện tích 45 m2, chia làm hai khu: phần sân thượng và phần mái nhà. Hai hệ thống độc lập nhau, chạy tự động bằng điện.
Sân thượng có diện tích 25 m2, anh tự thiết kế hệ thống đường ống có 200 hốc trồng rau ăn lá, cộng thêm 12 khay, chậu đặt bên trên bể cá.
Bên dưới, bể cá 1,5 khối anh Huỳnh nuôi nhiều loại cá như rô phi, diêu hồng, cá trê, cá mú Úc... Gia đình anh có quan niệm không muốn ăn những con vật mình nuôi nên cá trong bể được nuôi chỉ để cung cấp phân sinh dưỡng bón cây.
Phương pháp Aquaponis không dùng đất thông thường mà dùng đất nung có dạng viên tròn nhỏ. Hệ thống tự động bơm nước lên khay và rút nước xuống lại bể nên tiết kiệm tối đa lượng nước, thay vào đó anh Huỳnh phải bù thêm chi phí tiền điện.
Những khay rau, cải, xà lách tươi tốt được bón bằng 90% phân cá dưới bể. Anh cũng thường tự làm thêm phân bón từ rác hữu cơ trong gia đình. "Vườn nhà ít khi sâu bệnh, nếu có tôi sẽ làm hỗn hợp gừng, tỏi, ớt để trừ sâu, rầy", anh Huỳnh nói.
Phần mái nhà, rộng khoảng 20m2, anh Huỳnh trồng 4 thùng sung Mỹ, 12 khay dưa lưới, dưa lê, được cấp dinh dưỡng bằng một bể cá khoảng 500 lít nuôi cá 7 màu kiểng và cá rô đồng.
Dưa lưới là giống cây thân leo đứng nhưng anh Huỳnh làm giàn, giăng lưới trên mái nhà để cây bò ngang. Mong muốn của anh là những cây dưa sẽ phủ kín mái nhà giúp hạ nhiệt vào mùa nắng nóng.
Lượng rau và trái cây thu hoạch được từ vườn đủ để gia đình 5 người sử dụng. Vào mùa nắng, đủ ánh sáng rau phát triển tốt, anh Huỳnh thường phải đem rau tặng bớt người thân, bạn bè. Thỉnh thoảng anh Huỳnh mua thêm những loại khác để đổi món.
Thời gian đầu, có lần bể cá của anh Huỳnh chết sạch vì mất điện hệ thống không hoạt động, đang ở công ty nên anh không kịp trở tay. Không có phân cá cung cấp dinh dưỡng cho rau, anh phải đầu tư một bể cá mới. Sau đó anh Huỳnh trang bị thiết bị tích điện cho máy sủi oxi phòng hờ khi cúp điện.
Sân thượng là nơi thư giãn của cả nhà và giúp hai cô con gái có những trải nghiệm thiên nhiên và tập lao động. Ban đêm, cả nhà sẽ cùng nhau xem cá, bắt sâu và hít thở không khí trong lành.
"Là dân kỹ thuật nên việc thiết kế, thi công mô hình không khó, nhưng để duy trì được khu vườn, tôi phải chủ động học tự học thêm về trồng trọt, cách chữa bệnh cho cá... Được tiếp thu những kiến thức mới và áp dụng thực thế là điều tôi cảm thấy thú vị", anh Huỳnh nói.