Tiết kiệm tiền mua nhà hay dành tiền ở nhà thuê, trải nghiệm sở thích cá nhân, là vấn đề nóng trong mấy ngày qua. Vậy đâu là lựa chọn hợp lý?
12 năm trước tôi xây căn nhà đầu tiên, một căn nhà đất quận trung tâm thành phố bằng số tiền tiết kiệm, đầu tư và gia đình hỗ trợ (một phần nhỏ). Đất được mua từ 2 năm trước nên may mắn ở đáy thị trường bất động sản (BĐS). Năm 2009, khởi công xây nhà từ đầu năm, đến 16/9/2009 thì hoàn thành và chuyển về ở.
Đầu năm 2009, VN-Index tạo đáy mọi thời đại, hơn 230 điểm, do khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Nền kinh tế Việt Nam rơi vào giảm phát, giá hàng hoá giảm mạnh, đặc biệt giá thép và xi măng. Vì thế việc may mắn xây nhà vào thời điểm này đã giúp tiết kiệm được rất nhiều tiền, xây một năm sau sẽ đắt gấp đôi.
Đó là lý do tại sao tôi dồn toàn bộ tiền, kể cả tiền đầu tư vào xây cái nhà thật to, vì nghĩ cả đời chỉ làm một cái nhà. Gia đình có 3 người, 2 vợ chồng 1 đứa con thì tất cả chui vào một phòng, nửa một tầng, còn lại để trống. Xây xong mới thấy... ngu, đáng lẽ phải để tiền mà lo việc khác hoặc ăn chơi, du hí, đây lại ném hết vào cái nhà.
Thực ra lúc đó tôi đã mở công ty kinh doanh riêng rồi, nên cũng tính nếu đưa văn phòng về đó thì tiết kiệm được tiền thuê. Cuối cùng thì sau 12 năm, văn phòng vẫn chưa bao giờ về nhà mà vẫn ở toà nhà dành cho văn phòng. Tóm lại lắm tính toán thì sai hết.
Nhưng cuộc sống là sự thay đổi.
5 năm sau do làm ăn may mắn nên gia đình chuyển đến căn hộ ở một khu đô thị, mục đích để cho con đi học thuận tiện, tiện ích và môi trường tốt hơn, và quan trọng là khi đó BĐS tạo đáy, rất dễ mua, chung cư xây xong hết rồi chỉ việc lên chọn, và có đủ loại chiết khấu, khuyến mại.
Căn nhà đó cho thuê, vì nhỡ xây to rồi nên cho thuê cũng được giá. Và chỉ 2 năm sau thì tôi bán căn nhà đó vì tự dưng có người thích quá nên trả giá cao, giá BĐS khi đó cũng đã tăng lên gấp nhiều lần so với thời 2009, do cả đất lẫn chi phí xây dựng.
Bán nhà lấy tiền đầu tư, kinh doanh, nên chỉ 1 năm sau tôi mua căn nhà khác, hoàn thiện và chuyển đến ở như hiện tại. 10 năm 4 lần chuyển nhà, từ trung tâm thành phố về ngoại ô, từ đi bộ đến văn phòng thì thành đi xe 45 phút. Có vẻ ngược với nhiều người là bán nhà ở ngoại ô và thuê nhà gần chỗ làm.
Vì thế cá nhân tôi quan điểm rõ ràng Nhà là phải mua, nhưng cần chọn đúng thời điểm, chọn đúng phân khúc. Ai chưa có điều kiện thì quay trở lại việc lập kế hoạch cho bản thân để làm sao mua được, chọn được đúng thời điểm.
Kinh nghiệm cho thấy thời đại bây giờ không còn là xây một cái nhà cả đời như các cụ, nên nhà cũng có thể là khoản BĐS đầu tư có giá trị, nhưng cần biết cách đầu tư.
Kinh nghiệm nữa là đánh giá vị trí ngôi nhà, giá bán ngôi nhà và mong muốn của gia đình để quyết định. Khi mua ngôi nhà hiện tại tôi có nói với vợ rằng tại sao quyết định mua là bởi vì 3 năm nữa sẽ không bao giờ mua được.
Và sau 3 năm, ở thời điểm này, điều đó đã thành sự thật. Lý do là vị trí đắc địa là điểm quan trọng nhất của một BĐS. Và như thế nếu ai cho rằng phương án tốt nhất là đi thuê nhà, để dành tiền đầu tư thì có khi phải nghĩ lại vì rằng tiền bạn đầu tư vài chục phần trăm không bao quát (cover) được sự biến động giá của ngôi nhà bạn thực sự muốn mua.
Nhiều bạn cho rằng nên thuê nhà để khi trẻ thì còn phải đi đây đi đó, du lịch và trải nghiệm. Nhu cầu hoàn toàn chính đáng, cách thức rất rõ ràng và đúng đắn. Chỉ có điều nếu tài sản ổn định, tài chính vững mạnh thì bạn có thể đi bất kỳ đâu trên thế giới này, và chỉ Corona mới ngăn được bạn mà thôi.
Thực ra, việc mua nhà và xây nhà "đúng đáy" trên chỉ là may mắn của tôi. Các bạn trẻ, cùng may mắn, mong sẽ có quyết định đúng đắn xây dựng cuộc sống vững chắc cho bản thân.