Tỷ phú Lý Triệu Cơ. Ảnh: Baidu.
Theo tạp chí Forbes, Lý Triệu Cơ - người sáng lập tập đoàn địa ốc Henderson Land Development - đã trở thành người giàu có nhất Hong Kong vào ngày 28/5, ngày ông tuyên bố chính thức nghỉ hưu. Tổng tài sản của ông Lý Triệu Cơ được xác định là vào khoảng 31,9 tỷ USD, trong khi ông Lý Gia Thành có 29,6 tỷ USD.
Ở tuổi 90, ông Lý Triệu Cơ trao lại quyền kiểm soát công ty cho hai con trai, nối dài danh sách các tỷ phú lão làng nhường chỗ cho thế hệ con cháu. Được định giá ở mức 27 tỷ USD, Henderson Land hiện là tập đoàn bất động sản Hong Kong lớn thứ hai theo giá trị vốn hóa.
Dự án đắt đỏ ở đường Murray của Henderson Land dự kiến hoàn thành năm 2022. Ảnh: The Standard.
Xếp trên Henderson Land là tập đoàn Tân Hồng Cơ, cũng là một công ty do ông Lý Triệu Cơ đồng sáng lập (nhưng hiện ông không còn cổ phần). Đế chế kinh doanh nhà họ Lý còn có 5 công ty niêm yết khác, trong đó phải kể đến tập đoàn Hong Kong and China Gas, nhà cung cấp khí đốt duy nhất của thành phố Hương Cảng.
Thương vụ nổi tiếng gần đây của Henderson Land là mua bãi đậu xe đường Murray ở khu Central năm 2017, mảnh đất này là nơi có giá trị thương mại cao vào loại hàng đầu thế giới. Lý Triệu Cơ đã đánh bại tám đối thủ với giá thầu 23,28 tỷ HKD (gần 3 tỷ USD).
Xuất thân giàu có nhưng vẫn tham vọng kiếm tiền
Ở Hong Kong, Lý Triệu Cơ được mọi người gọi với cái tên trìu mến là “chú Tư”, do ông là người con thứ tư trong gia đình. Lý Triệu Cơ sinh ra ở thị trấn Đại Lương, huyện Thuận Đức, tỉnh Quảng Đông. Ông sinh năm 1928 trong một gia đình làm nghề buôn bán vàng.
Khi Lý Triệu Cơ ra đời, gia đình ông tương đối giàu có. Cha ông Lý Giới Phủ mở 2 cửa hàng vàng bạc tại quê nhà vào những năm 1920 để mua bán vàng, trao đổi và giao dịch ngoại tệ.
Khi còn nhỏ, Lý Triệu Cơ đã bắt đầu học kinh doanh tiệm vàng, đến năm 12 tuổi đã có thể đứng quầy quản lý. Nhưng ông không muốn chỉ mãi quanh quẩn ở cửa tiệm gia đình.
Khi chỉ mới 20 tuổi, Lý Triệu Cơ quyết định mang 1.000 NDT (khoảng 145 USD) một mình đến Hong Kong lập nghiệp với tham vọng gây dựng cơ đồ của riêng mình.
Những ngày đầu đến Hong Kong, Lý Triệu Cơ nhờ vào bản lĩnh thông thạo thuật luyện kim được học từ nhỏ mà lăn lộn kiếm tiền khắp khu vực Trung Hoàn. Đến năm 1949, nắm bắt cơ hội Trung Quốc đại lục giải phóng, ông bắt đầu kinh doanh kim loại.
Ở tuổi 30, Lý Triệu Cơ mới nhìn ra được có một thứ đắt hơn “vàng”. Đó là nhà đất. Kể từ đó ông đầu tư mua đất xây nhà. Càng đầu tư thì càng cần nhiều vốn, ông lại tìm kiếm đối tác làm ăn.
Năm 1963, nhóm 3 người bạn kiêm đối tác Lý Triệu Cơ, Quách Đắc Thắng và Phùng Cảnh Hy thành lập công ty bất động sản Tân Hồng Cơ. Họ sau đó được giới đầu tư Hong Kong gọi là "Tam kiếm khách".
"Vị thần" chứng khoán
Sau 14 năm hợp tác cùng nhau, năm 1972 “Tam kiếm khách” quyết định tách ra làm ăn riêng. Một năm sau, ông Lý Triệu Cơ thành lập Henderson Land. Khi mới bắt đầu công ty đã nhận nhiều dự án không kể xiết, chớp mắt đã có khoảng 140 dự án.
Tuy nhiên, vào những năm 1970, thị trường bất động sản nhất thời chững lại do những lo ngại về tương lai của Hong Kong. Thị trường bất động sản sụp đổ và vòng quay vốn của Henderson không thể ứng phó kịp thời.
Vào thời điểm đó, Lý Triệu Cơ không còn cách nào khác phải chia sẻ dự án bất động sản béo bở ở khu Sa Điền cho Lý Gia Thành, Trịnh Dụ Đồng và Quách Đắc Thắng.
"Tam kiếm khách" Phùng Cảnh Hy, Quách Đắc Thắng và Lý Triệu Cơ theo thứ tự từ trái sang. Ảnh: Bloomberg.
Việc Lý Triệu Cơ không thể một mình ôm hết dự án đầu tiên ở Sa Điền, ông vẫn canh cánh trong lòng đến vài chục năm. Thậm chí, ông còn tự chế giễu: "Biết trước như vậy, năm đó bất kỳ công ty nào một mình nhận dự án thì bây giờ đều ngồi mát ăn bát vàng rồi, chẳng cần làm gì nữa. "
Thế nhưng một dự án chẳng thể nói lên điều gì. Cơn sốt bất động sản ở Hong Kong vào những năm 1990 đã đưa Lý Triệu Cơ đạt đến đỉnh cao của cuộc đời mình vào năm 1996. Ông trở thành người giàu nhất Hong Kong với tổng tài sản trị giá 12,7 tỷ USD và là người giàu thứ tư thế giới vào thời điểm đó.
Tuy nhiên vào năm 1997, sóng gió đã ập đến trong những ngày đầu tiên Anh bàn giao chủ quyền của Hong Kong cho Trung Quốc. Hong Kong phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính châu Á và thị trường bất động sản bất ngờ lao dốc.
Tất cả các công ty đều lao đao trước cơn sóng dữ, Henderson Land của Lý Triệu Cơ cũng ko ngoại lệ. Nhưng rồi mọi chuyện cũng qua đi, ông chủ họ Lý không còn là người giàu nhất Hong Kong nhưng vẫn là một thế lực đáng gờm trong ngành bất động sản.
Nhưng tham vọng làm giàu của người đàn ông này không dừng lại ở đó. Năm 2006, khi đã 78 tuổi, ông dấn thân đầu tư chứng khoán và biến tài sản của Tập đoàn Tài chính và Kinh tế Triệu Cơ từ 50 tỷ NDT thành 120 tỷ NDT (khoảng 17,3 tỷ USD). Ông được giới đầu tư ca tụng là "vị thần chứng khoán châu Á".
Khi đó, một ngân hàng Trung Quốc vừa niêm yết tại Hong Kong, Lý Triệu Cơ đã mua hơn 1,3 tỷ cổ phiếu (khoảng 497 triệu USD) và tiếp tục ủng hộ các doanh nghiệp nhà nước lớn. Kết quả thành công ngoài sức tưởng tượng. Sau đó, các nhà đầu tư nhỏ của Hong Kong đã ăn theo xu hướng này và thu được rất nhiều lợi nhuận.
Có một điều ít người biết đó là xưa kia “vị thần chứng khoán châu Á" là người cực kỳ ghét chơi chứng khoán. Ông từng phàn nàn rằng năm 1997, cổ phiếu được niêm yết bởi các công ty đại lục ở Hong Kong tăng trưởng quá “nóng”.
Ông nói rằng các cổ phiếu tại thời điểm đó hầu hết không sinh lãi, chúng được đẩy giá lên quá cao sau đó tất cả cùng sụp đổ trong thời gian ngắn. Mười năm sau, Lý Triệu Cơ đã nắm lấy cơ hội, tận dụng nền tảng là trung tâm tài chính quốc tế của Hong Kong, để biến khối tài sản khổng lồ của ông ngày càng phát triển hơn nữa.
Kế hoạch nghỉ hưu
Ở tuổi 90, Lý Triệu Cơ quyết định lui về nghỉ hưu. Ông muốn dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, ở bên con cháu và tiếp tục công việc từ thiện. Trong một tuyên bố của tập đoàn Henderson, Lý Triệu Cơ nói rằng ông sẽ vẫn tham gia và tư vấn về các quyết định quan trọng của công ty với tư cách là giám đốc.
Ông Lý Triệu Cơ cũng bày tỏ sự tin tưởng vào hai người con. Ông mô tả hai người có tính cách hơi khác nhau, nhưng có khả năng làm việc theo nhóm rất tốt và chia sẻ trách nhiệm như nhau.
Không giống như những gia tộc giàu có khác, hai anh em nhà họ Lý tỏ ra khá hòa thuận trong việc phân chia quyền quản lý sau khi cha nghỉ hưu.
“Gia Kiệt thì linh hoạt trong khi Gia Thành rất nguyên tắc. Gia Kiệt chủ yếu chịu trách nhiệm về đại lục còn Gia Thành thì quản lý kinh doanh ở Hong Kong”, ông cho biết. Đối với ông, cả hai thị trường đều quan trọng và Henderson sẽ tiếp tục phát triển ở cả hai nơi trong tương lai.
Peter Lý Gia Kiệt, 56 tuổi, là giám đốc điều hành của Henderson Land từ năm 1985 và là phó chủ tịch từ năm 1993. Martin Lý Gia Thành, 48 tuổi, là giám đốc điều hành từ năm 1993 và phó chủ tịch từ năm 2005.
Sự tiếp quản của họ diễn ra trong bối cảnh thị trường bất động sản tăng trưởng kéo dài nhất trong lịch sử gần đây của Hong Kong, với giá cả tăng ổn định khiến cho thành phố trở thành đô thị đắt đỏ nhất thế giới.
Martin Lý Gia Thành nói trong buổi họp báo rằng ông tự tin về thị trường văn phòng và nhà ở Hong Kong vì nhu cầu mạnh mẽ và sự thiếu hụt không gian văn phòng.
