Nhiều căn hộ tại tập thể Thành Công xuống cấp, cơi nới khắp nơi Ảnh: Minh Tuấn
Sử dụng tầng 1 làm cây xanh, đỗ xe
Trao đổi với PV Tiền Phong về các phương án cải tạo chung cư cũ vừa trình Hội đồng kiến trúc quy hoạch thành phố, bà Lã Thị Kim Ngân cho biết: Mục tiêu của nhà đầu tư là lợi nhuận, trong khi đó quỹ đất nội đô rất khó khăn và chỉ còn mỗi chỉ tiêu sử dụng đất để cân bằng lợi ích. Cần có nghiên cứu tổng thể để đưa ra chiều cao của từng khu vực, không phải cái nào cũng 23 hay 18 tầng. Vấn đề là chúng ta phải tạo ra hình ảnh kiến trúc để tạo ra hình ảnh đẹp, có điểm nhấn. Điểm nhấn thì chỉ có một chứ không phải cả chục "điểm nhấn" như khu Giảng Võ.
Cũng theo bà Ngân, tất cả các dự án trình bày tại Hội đồng quy hoạch kiến trúc thành phố đều gia tăng mật độ xây dựng, điều đó là không được. "Tôi đề nghị tổ chức thi các phương án quy hoạch kiến trúc cho từng khu để tận dụng sự sáng tạo, hiệu quả của các ý tưởng và cũng để khách quan hơn. Tiêu chí gồm: Đóng góp cho diện mạo đô thị, gia tăng tiện ích đô thị (cảnh quan, bãi đỗ xe), mật độ xây dựng giảm. Với các phương án tốt cần có điểm thưởng", bà Ngân đề xuất.
Về giải pháp, bà Ngân cho rằng: Tất cả các phương án đề xuất đều sử dụng diện tích tầng 1 vào khai thác thương mại mà không sử dụng để gia tăng tiện tích như cây xanh, lối đi bộ. Nhà quản lý phải biết kiểm soát lợi ích, lòng tham của nhà đầu tư. Hà Nội cần tổ chức làm thí điểm một dự án sau đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh. Lúc đó sẽ thoát ra những trói buộc của cơ chế, chính sách. Đặc biệt với tầng 1 đều sử dụng khai thác thương mại mà không dùng làm các tiện ích giao thông, cây xanh, đi bộ, đỗ xe. Đây là giải pháp mà Singapore sử dụng rất nhiều tạo sự thông thoáng cho đô thị.
Không thể "mỡ nó rán nó"
Theo một thành viên Hội đồng quy hoạch kiến trúc thành phố, một điều nữa bất hợp lý là tại sao tất cả các dự án mặc dù quỹ đất rất hạn hẹp, hệ số sử dụng đất bị khống chế chặt chẽ mà lại cứ phải có nhà liên kế và biệt thự. Nếu chuyển toàn bộ sang nhà cao tầng thì phương án quy hoạch sẽ hiệu quả hơn. Nếu bản thân dự án đó không đủ cân đối lợi ích cho nhà đầu tư thành phố có thể trả bằng tiền hoặc trả bằng một quỹ đất khác bên ngoài trung tâm.
Ông Nguyễn Quốc Thông, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư VN, Ủy viên Hội đồng Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội khẳng định: Cải tạo chung cư cũ ưu tiên hàng đầu là tuân thủ các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc và giảm mật độ dân số. Không thể "mỡ nó rán nó", tăng mật độ dân số sẽ gây nhiều hậu quả. Đây là nhiệm vụ cần được thành phố đặc biệt quan tâm và có giải pháp quyết liệt.
"Hà Nội thiếu tiền thì phải có cơ chế mới để thu hút nhà đầu tư. Hàng trăm khu nhà chung cư cũ tại Hà Nội đang xuống cấp và hết hạn sử dụng đang từng ngày đe dọa tính mạng người dân", ông Đỗ Viết Chiến, nguyên Cục trưởng Cục phát triển đô thị, Bộ Xây dựng cho hay.
Cần luật về cải tạo chung cư cũ
Đại diện lãnh đạo Công ty CP Xây dựng Sông Hồng (Incomex) cho rằng cần xây dựng một bộ luật về cải tạo chung cư cũ nhằm tạo hành lang pháp lý đủ mạnh và rõ ràng hơn. "Nhiều vướng mắc pháp lý đang đặt ra trong cải tạo chung cư cũ khiến nhà đầu tư và cả chính quyền rất lúng túng. Điển hình như quy định về cưỡng chế, quy định về sự đồng thuận, về giải phóng mặt bằng và vị trí pháp lý của người dân đang sống tại các nhà chung cư cũ. Người dân tại các khu chung cư cũ có thực sự là đối tượng đặc biệt để nhà nước hỗ trợ về nhà ở không?", đại diện Incomex đặt câu hỏi.