Ông T hứa khi có đất Nhà nước giao sẽ giao lại và làm thủ tục sang tên cho tôi. Ông T đã nhận tiền, có giấy nhận tiền cùng chữ ký của cả gia đình (vợ chồng, con cái). Hợp đồng mua bán đất giữa tôi và gia đình ông T không có công chứng, chứng thực vì đất đó chưa có trên thực tế tại thời điểm mua bán. Nay, ông T đã nhận được đất nhưng không giữ lời hứa và đã bán cho người khác với giá hơn 2 tỷ đồng. Luật sư cho hỏi, tôi phải làm gì để đòi lại đất cho mình?
Trần Hùng (Hà Đông, Hà Nội)
Trả lời:
Trước tiên, việc mua bán đất của bạn với ông T về mặt hình thức và nội dung là chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Ông T chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Điểm b, Khoản 1, Điều 127 Luật Đất đai 2003 quy định giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản và phải được công chứng. Hợp đồng của bạn mặc dù được tất cả các thành viên trong gia đình ông T ký nhưng là hợp đồng mua bán viết tay nên nó chưa có hiệu lực pháp luật.
Ảnh minh họa
Do đó, nếu ông T có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và làm thủ tục chuyển nhượng cho người khác thì bạn không có quyền khởi kiện để đòi lại. Trong trường hợp này, mảnh đất thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người đã mua đất hợp pháp của ông T.
Giao dịch giữa bạn và ông T là giao dịch dân sự vô hiệu. Điều 137 Bộ luật Dân sự 2005 quy định: "Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm xác lập; các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải hoàn trả bằng tiền… Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường".
Bạn nên thương lượng, thỏa thuận với ông T để lấy lại tiền của mình và yêu cầu bồi thường thiệt hại một khoản tiền hợp lý. Trong trường hợp ông T không trả, bạn có thể khởi kiện tại tòa án nhân dân cấp huyện nơi có mảnh đất đó nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Luật sư Nguyễn Phú Thắng
(Đoàn Luật sư TP Hà Nội)