Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng nếu khung giá đất được điều chỉnh tăng (kéo theo bảng giá đất tăng) thì nghĩa vụ tài chính của người dân cũng sẽ tăng. Điều này có thể khiến một bộ phận người dân không làm thủ tục cấp “sổ đỏ” mà giao dịch nhà đất bằng giấy tay, làm tăng “thị trường ngầm”. Nhà nước vừa thất thu thuế, vừa khó quản lý, vừa dễ phát sinh tranh chấp trong xã hội.
HoREA đề nghị Chính phủ ban hành khung giá đất giai đoạn 2020-2024 trên cơ sở giữ nguyên mức giá của khung giá đất giai đoạn 2014-2019.
Đánh giá về tác động của khung giá đất, bảng giá đất lên thị trường bất động sản, HoREA cho rằng nếu điều chỉnh tăng, khung giá đất và bảng giá đất mới sẽ kéo giá nhà ở lên cao
"Giá thành nhà ở bao gồm nhiều thành tố, trong đó có chi phí thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với nhà nước. Tiền sử dụng đất chiếm khoảng trên dưới 10% giá thành căn hộ nhà chung cư; trên dưới 30% giá thành nhà phố; trên dưới 50% giá thành biệt thự. Do vậy, mức giá của khung giá đất, bảng giá đất tăng, tất yếu sẽ tác động trực tiếp làm cho giá nhà tăng, dẫn đến khả năng người có thu nhập trung bình và người có thu nhập thấp đô thị khó tạo lập nhà ở hơn".
"Hiện nay, căn hộ nhà ở thương mại 0 phòng ngủ có giá vừa túi tiền khoảng trên dưới 2 tỷ đồng. Với cặp vợ chồng (có 1 con) có tiền lương khoảng 20 triệu đồng/tháng, tằn tiện lắm chỉ có thể tiết kiệm được khoảng 5-6 triệu đồng/tháng (60-70 triệu đồng/năm), thì giấc mơ tạo lập nhà ở càng xa vời, nếu không được hỗ trợ ưu đãi tín dụng nhà ở xã hội", HoREA nêu quan ngại.
Hiệp hội này cũng lo lắng rằng giá nhà đất tăng sẽ làm giảm quy mô tổng cầu có khả năng thanh toán do một bộ phận khách hàng không còn đủ khả năng tài chính để mua nhà.
Điều này có thể dẫn đến sụt giảm quy mô giao dịch trên thị trường bất động sản, trước hết là đối với phân khúc thị trường bất động sản cao cấp, condotel… và giảm quy mô thị trường đầu tư thứ cấp đang "rất nóng" hiện nay.
Đề cập tới thu ngân sách từ đất, HoREA cho rằng nếu biên độ tăng giá trong khung giá đất, bảng giá đất quá lớn thì có thể dẫn đến việc tận thu.
"Trước mắt, có thể làm cho nguồn thu ngân sách nhà nước tăng, nhưng về lâu dài có thể lợi bất cập hại, bởi vì có thể dẫn đến doanh nghiệp thu hẹp hơn quy mô sản xuất kinh doanh, người dân không làm được 'sổ đỏ' dẫn đến giao dịch ngầm, mà hệ quả là có thể làm sụt giảm nguồn thu của Nhà nước".
HoREA đề nghị Chính phủ sớm ban hành khung giá đất, bởi theo quy định bảng giá đất sẽ công bố vào ngày 1/1 của năm đầu kỳ (tức năm 2020) – nghĩa là chỉ còn hơn 2 tuần nữa.
Hiệp hội này đề nghị Chính phủ xem xét, ban hành khung giá đất giai đoạn 2020-2024 trên cơ sở giữ nguyên mức giá của khung giá đất giai đoạn 2014-2019.