Điểm chung của những cơn sốt này đều là "sốt ảo", lần đầu xảy ra tại địa phương, nơi dự kiến có sự thay đổi về cơ sở hạ tầng hoặc thuận tiện kết nối với các đặc khu kinh tế tương lai. Tuy nhiên, sốt đất chỉ diễn ra cục bộ, không có tính chất lan rộng. Đối tượng thổi giá đất chủ yếu là người từ các địa phương khác đến thu gom đất để đón đầu hạ tầng.
Sốt đất nông nghiệp tại xã Thiện Nghiệp, Phan Thiết
Nguyên nhân cơn sốt đất bùng lên bắt nguồn từ thông tin khởi công xây dựng sân bay Phan Thiết vào năm 2015. Nhiều người từ các nơi đổ về xã nhỏ này để mua bán đất nông nghiệp, khiến giá tăng vùn vụt, vượt sức tưởng tượng của người dân.
Trước đây, mỗi sào đất nông nghiệp chỉ có giá vài chục triệu đồng thì trong đợt đỉnh điểm, giá mỗi ha lên tới hàng tỷ đồng. Đặc biệt, từ sau Tết âm lịch, giá đất tăng liên tục.
Đất nông nghiệp nằm trên đường nhựa gần đường nhánh rẽ vào dự án sân bay đang được chủ đất chào giá 1,3 tỷ đồng/ha.
Những mảnh đất rẫy nằm gần mặt đường hầu hết đã về tay các đại gia với giá mua vào từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng/ha.
Ngay cả đất rẫy nằm sâu phía trong cũng "sốt" theo khi được chủ đất chào giá "hai mẫu bán 1 tỷ đồng".
Theo thông tin từ Chủ tịch UBND xã Thiện Nghiệp Trần Ngọc Hận, chỉ trong vòng 3 tháng trở lại đây, cả xã đã có tới 400 giao dịch mua bán đất. Thời điểm sau lễ 30/4 là lúc thị trường sốt nhất, xe cộ nườm nượp đưa người đến coi đất và mua đất kéo theo hoạt động cò kéo mua bán sôi động.
Sốt đất nền ven biển thị trấn Hòa Hiệp Trung, Phú Yên
Bắt đầu từ khoảng tháng 3 và đỉnh điểm là tháng 5/2018, đất tại các khu phố ven biển như Phú Thọ, Phú Thọ 1, Phú Thọ 2, Phú Thọ 3 lên cơn sốt với giá cao chưa từng thấy. Giá bán các nền đất bị đẩy lên cao gấp 3-5 lần so với trước khi sốt.
Ngày nào, người dân địa phương cũng thấy có người đến hỏi mua đất. Một khu đất chỉ rộng 266 m2 mà có người tới trả 1,3 tỷ đồng. Như vậy mỗi mét vuông đất có giá hơn 5,1 triệu đồng, mức chưa từng thấy ở địa phương này từ trước đến nay.
Trong khi đó, theo bảng giá đất của địa phương, đất nền mặt tiền trục đường nhựa Phước Tân - Bãi Ngà rộng 30 m nối TP. Tuy Hòa với KCN Hòa Tâm - Vũng Rô chỉ có giá 1,8 triệu đồng/m2.
Nhóm nhà đầu tư đến mua đất không tìm hiểu nguồn gốc mà chỉ cần "cứ sát biển là vào hỏi", nhóm sau đến trả giá cao hơn nhóm trước.
Diễn biến trên không chỉ xảy ra tại thị trấn Hòa Hiệp Trung. Nhiều khu vực khác như khu tái định cư Phú Lạc (xã Hòa Hiệp Nam) của huyện Đông Hòa, các khu nhà gần biển ở TP. Tuy Hòa, khu tái định cư sát biển ở phường Phú Đông, xã An Phú (TP. Tuy Hòa) hay các xã An Hải, An Ninh Đông, An Hòa (huyện Tuy An)… cũng nườm nượp người từ phía Bắc tìm đến hỏi mua đất với giá cao.
Theo ông Trần Thanh Quý - Ủy viên thường vụ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam thì việc có một số người đến khu ven biển Phú Yên đầu cơ đất nền là do các thông tin hình thành các đặc khu, khiến các khu vực lân cận cũng "ăn theo".
Sốt đất tại Côn Đảo, giá tăng theo cấp số nhân
Giá đất tại khu vực trung tâm Côn Đảo hiện thấp nhất cũng phải 30 triệu đồng/m2. Một căn nhà có diện tích hơn 150 m2 tại khu 7, đường Phạm Văn Đồng năm ngoái có giá 6 tỷ đồng mới đây được chủ nhà hét lên 10 tỷ đồng.
Một mảnh đất 1.041 m2 (trong đó có 300 m2 thổ cư) nằm ở phía Tây đảo, hướng ra sân bay, cách trung tâm thị trấn tầm 3 km, cách đây 2 năm có giá 1,2 tỷ đồng hiện được chào giá 8 tỷ đồng.
Miếng đất khoảng 600 m2, hai mặt tiền đường Trần Phú và Phạm Hùng, giá mua vào cách đây gần 1 năm là 7 tỷ đồng nhưng mới đây đã có người trả 17 tỷ đồng.
Căn nhà cấp 4, ngang 5 m, dài 30 m, nở hậu ở phía trước mặt chợ được nhà đầu tư ở Hà Nội trả giá 10 tỷ đồng. Nhiều mảnh đất quanh chợ rộng 120 - 150 m2 hiện có giá từ 8 - 10 tỷ đồng nhưng không tìm được ai bán. Cách chợ tầm 1,5 - 2 km đều là đất rừng trồng, nhưng được quy hoạch đất biệt thự cũng đã được mua hết với giá 6 tỷ đồng/lô 300m2. Đây là mức giá tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2015.
Ngoài Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu còn ghi nhận sốt đất diễn ra tại xã Láng Dài (huyện Đất Đỏ, Bà Rịa - Vũng Tàu), nơi dự định xây sân bay Lộc An. Tuy nhiên, dự án sân bay này mới chỉ được chủ đầu tư trình bản vẽ qui hoạch, chưa được duyệt chủ trương.
Nhìn chung những cơn sốt đất tại các địa phương nói trên dù chỉ diễn ra trong phạm vi nhỏ nhưng cũng gây khó khăn và lo lắng cho chính quyền địa phương về công tác quản lý đất đai trên địa bàn cũng như những hệ lụy về kinh tế, an sinh xã hội.
Hơn nữa, sự bùng phát các đợt sốt đất tại nhiều địa phương trong một thời gian ngắn cho thấy, pháp luật hiện hành còn nhiều kẽ hở tạo cơ hội cho các nhà đầu cơ, đầu tư lợi dụng, tham gia thổi giá kiếm lời.
Trong khi đó, nghiệp vụ quản lý tại các địa phương còn quá lỏng lẻo, thiếu chuyên nghiệp. Đây cũng là một trong những mảng màu tối của bức tranh thị trường bất động sản hiện nay.
