Đề xuất tháo gỡ thị trường đất nông nghiệp

Thứ năm, 15/11/2018 08:38

Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NN&PTNT) vừa đưa ra "Báo cáo về các rào cản thể chế ảnh hưởng tới sự phát triển của thị trường đất nông nghiệp Việt Nam".



Đề xuất tháo gỡ thị trường đất nông nghiệp - Ảnh 1.

Cần điều chỉnh thị trường đất nông nghiệp theo hướng bỏ hạn điền... Ảnh: Hoàng Minh

Đất manh mún, ít doanh nghiệp đầu tư

Do lịch sử và thói quen canh tác, đất đai nông nghiệp ở Việt Nam bị phân tán thành nhiều mảnh, manh mún. Hiện có gần 14 triệu hộ nông dân đang sở hữu 78 triệu mảng ruộng nhỏ lẻ. Dù đã triển khai được một vài năm qua, nhưng quá trình tích tụ và tập trung ruộng đất diễn ra khá chậm, vẫn còn hơn 70% mảnh đất sản xuất nông nghiệp có diện tích dưới 0,5ha. Điều này khác biệt khá lớn so với các nước trong khu vực, khi từ năm 2012, Thái Lan với 1,4 triệu mảnh ruộng có quy mô hơn 22 ha. Tại Trung Quốc, từ năm 2013, 8,82% diện tích có quy mô hơn ba ha/mảnh.

Ruộng đất manh mún, đất đai phân tán là cản trở chính cho việc áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, cơ giới hóa, hạ giá thành, thúc đẩy sản xuất hàng hóa và nâng cao chất lượng nông, lâm, thủy sản. Đồng thời, khó thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Tính đến nay, cả nước mới có khoảng 49.600 doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, chiếm gần 8% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động. 

Nếu tính riêng các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất nông lâm sản và thủy sản, số doanh nghiệp giảm xuống chỉ còn trên 1%, tương ứng với khoảng 7.600 doanh nghiệp. Kéo theo đó, vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp cũng đạt rất thấp với khoảng 8 - 10% tổng nguồn vốn đầu tư toàn ngành kinh tế; trong đó, đầu tư sản xuất trực tiếp chỉ chiếm 1%.

Việc các doanh nghiệp không mặn mà trong việc đầu tư vào đất đai để sản xuất nông nghiệp này là do gặp nhiều trở ngại trong các giao dịch chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp. Đối với giao dịch chuyển quyền sử dụng đất giữa nông dân và doanh nghiệp, ở giao dịch này gặp khó khăn khi khung giá đất không phù hợp giá thị trường. 

Doanh nghiệp có thể thuê đất của người dân nhưng chi phí khá cao, rủi ro lớn do giao dịch này chủ yếu là thỏa thuận bằng miệng. Ngoài ra, quỹ đất  ngày càng hạn chế nên doanh nghiệp khó có thể thuê đất của Nhà nước. Phương án khả thi nhất là Nhà nước thuê của dân và cho doanh nghiệp thuê lại. Hình thức này đã đã được triển khai ở Hà Nam, Lâm Đồng và đạt được một số kết quả nhưng hiện lại đang vướng ở một số quy định của pháp luật …

5 đề xuất phát triển thị trường

Theo ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Viện trưởng Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn: Đất đai là khâu đầu tiên trong đột phá phát triển nông nghiệp nhất là khi chúng ta chuyển sang giai đoạn mới, nền nông nghiệp có chức năng mới - đó là nền kinh tế nông nghiệp, trong đó nhấn mạnh việc sử dụng khoa học công nghệ, thu hút DN làm chuỗi. Để làm được điều này phải để thị trường đất đai hoạt động.

Để tháo gỡ rào cản trong phát triển thị trường đất nông nghiệp hiện nay, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Viện trưởng Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho rằng, cần điều chỉnh theo hướng bỏ hạn điền, giới hạn đối tượng giao dịch. Ngoài ra, cần có dữ liệu, thông tin hồ sơ đất đai rõ ràng, thúc đẩy cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Điều chỉnh vấn đề định giá đất, thủ tục giao dịch, thẩm định. Đồng thời, gắn chặt với thu hút đầu tư doanh nghiệp, tạo việc làm phi nông nghiệp cho hộ nông thôn.

Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn đã đưa ra 5 kiến nghị chính nhằm xử lý những vướng mắc về cơ chế, giúp thị trường đất nông nghiệp phát triển. Một là, định giá đất đang được quy định tại điểm C Điều 3 Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT cần được điều chỉnh phù hợp với thị trường. 

Hai là, thiếu khung pháp lý cho Nhà nước thuê đất của người dân, cần xem xét quy định cụ thể. 

Ba là, thủ tục thẩm định dự án phức tạp, thẩm định nhu cầu sử dụng đất, ngay cả với những dự án đầu tư có quy mô, thiết kế đất được chấp thuận. Trong những trường hợp này cần đơn giản hóa, chỉ cần qua một vòng thẩm định phê duyệt. 

Bốn là, xử lý vấn đề đất manh mún, khó đạt đồng thuận của số lượng lớn hộ dân. Thực tế, đã có những dự án phải dừng lại do không đạt được sự đồng thuận của nông dân. Theo đó, cần có cơ chế đồng thuận khoảng 80% hộ dân và được UBND tỉnh phê duyệt dự án, buộc các hộ phải thỏa thuận, có chính sách tạo việc làm và chuyển đổi cho nông dân. 

Năm là, về thiếu hướng dẫn thẩm định nhu cầu sử dụng đất mà không có dự án đầu tư, thu hồi theo diện doanh nghiệp tự thỏa thuận, bồi thường. Vì vậy, nên bổ sung diện doanh nghiệp tự bồi thường, tại Điều 61 và 62.

Theo Tuyết Nhi (baotainguyenmoitruong.vn)

Gần 5 tỉ đồng quà tặng trao khách hàng PGBank trong chương trình ưu đãi tiền gửi

Gần 5 tỉ đồng quà tặng trao khách hàng PGBank trong chương trình ưu đãi tiền gửi

Tài chính 19:52

Ngân hàng Thịnh vượng và Phát triển (PGBank) tổ chức lễ trao thưởng đặc biệt trong khuôn khổ chương trình khuyến mãi tiền gửi “Đón Xuân Ất Tỵ – Quà vàng Như Ý”.

Hội nghị Đầu tư ESG Việt Nam 2025 hướng tới tăng trưởng bền vững

Hội nghị Đầu tư ESG Việt Nam 2025 hướng tới tăng trưởng bền vững

Doanh nhân 19:51

Sự kiện quy tụ hơn 500 đại biểu, bao gồm nhà đầu tư, quan chức chính phủ, lãnh đạo doanh nghiệp...

Masterise Homes đồng hành cùng Lễ hội Hoa Phượng Đỏ - Hải Phòng 2025

Masterise Homes đồng hành cùng Lễ hội Hoa Phượng Đỏ - Hải Phòng 2025

Dự án 09:58

Năm thứ 2 liên tiếp Masterise Homes đồng hành cùng Lễ hội Hoa Phượng Đỏ, một sự kiện trọng điểm mang bản sắc văn hóa, tinh thần của TP Hải Phòng.

Ngân hàng số Cake đạt chứng nhận sinh trắc học cấp độ cao nhất

Ngân hàng số Cake đạt chứng nhận sinh trắc học cấp độ cao nhất

Số hóa 09:00

Cake by VPBank là ngân hàng thuần số đầu tiên ở Đông Nam Á sở hữu giải pháp sinh trắc học khuôn mặt đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 30107-3 cấp độ 2 của iBeta.

Betrimex khánh thành tòa nhà văn phòng chuẩn xanh

Betrimex khánh thành tòa nhà văn phòng chuẩn xanh

Dự án 11:02

Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Bến Tre (Betrimex) vừa khánh thành tòa nhà văn phòng mới tại 63 Cao Thắng, Quận 3, TP HCM.

Ngân hàng số Cake ra mắt Quỹ chung

Ngân hàng số Cake ra mắt Quỹ chung

Tài chính 20:15

Ngân hàng số Cake by VPBank (Cake) vừa ra mắt tính năng Quỹ chung.

VNG tăng trưởng lợi nhuận, đẩy mạnh AI, chuyển đổi số

VNG tăng trưởng lợi nhuận, đẩy mạnh AI, chuyển đổi số

Tài chính 19:14

Công ty Cổ phần VNG công bố Báo cáo tài chính quý I/2025: doanh thu thuần đạt 2.232 tỉ đồng, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh sau điều chỉnh đạt 185 tỉ đồng.

Masterise Homes và những dự án hàng hiệu vươn mình cùng đô thị TP HCM

Masterise Homes và những dự án hàng hiệu vươn mình cùng đô thị TP HCM

Dự án 19:13

Những dự án BĐS hàng hiệu điển hình do Masterise Homes phát triển đã và đang tạo dấu ấn mạnh mẽ, góp phần thay đổi diện mạo đô thị hiện đại của TP HCM.

Grab bổ nhiệm Giám đốc Điều hành mới tại Singapore và Việt Nam

Grab bổ nhiệm Giám đốc Điều hành mới tại Singapore và Việt Nam

Tài chính 21:12

Ngày 5-5, Grab, siêu ứng dụng hàng đầu Đông Nam Á, công bố bổ nhiệm hai vị trí lãnh đạo mới tại Singapore và Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 1-7.

LUMIÈRE Midtown – Siêu phẩm cao tầng tại tâm điểm The Global City chuẩn bị ra mắt

LUMIÈRE Midtown – Siêu phẩm cao tầng tại tâm điểm The Global City chuẩn bị ra mắt

Dự án 11:47

Với quy hoạch hiện đại, The Global City đang khẳng định vị thế trung tâm mới của TP HCM, thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ...

XEM THÊM