Anh Mạnh Hà (30 tuổi) đang sinh sống tại Gò Vấp, TP HCM chia sẻ:
Năm 2012, khi em tôi vào đại học, bố mẹ mua cho hai anh em tôi một ngôi nhà 2 tầng, rộng 32m2 ở quận Gò Vấp. Căn nhà nằm gần cuối trong một con hẻm cụt rộng khoảng 2,5m. Từ nhà tôi ra hẻm lớn, ô tô vào được khoảng 200m. Theo bảng chỉ dẫn lộ giới, con hẻm cụt nhà tôi sau này sẽ được mở rộng thành 5m nhưng chưa biết bao giờ thực hiện.
Vì vậy, các nhà khi xây, sửa lại không chịu lùi vào 1,5m theo quy định, chính xác là có lùi nhưng lại xây thêm tường rào, đủ để có chỗ để cây cảnh, kệ giày dép hoặc chiếc xe máy. Hoặc có nhà xây lùi vào nhưng lại xây thêm bậc tam cấp hoặc cầu dắt xe. Hẻm đã nhỏ, ngoằn nghèo nên việc đi lại vì vậy càng thêm khó khăn. Các nhà trong hẻm muốn chuyển đồ đều phải thuê xe ba gác.
Ngõ vào nhà bẩn và ngập nước làm giảm giá trị ngôi nhà. Ảnh: H.A
Năm ngoái, trước khi vào mùa mưa, cốt đường hẻm lớn bên ngoài được nâng lên tầm 30cm khiến con hẻm nhỏ nhà tôi trở thành vùng trũng. Tổ trưởng dân phố đã đi vận động các hộ trong hẻm nhỏ đóng góp để nâng cao hẻm lên. Chi phí dự tính khoảng 400 triệu. Trong hẻm có hơn 20 hộ nhưng tiền đóng góp sẽ không chia đều, nếu hộ nào đông người hoặc có phòng trọ sẽ đóng nhiều hơn.
Hầu hết mọi người đều không đồng ý. Bà cụ sát vách nhà tôi nói chỉ hỗ trợ 1-2 triệu vì nhà bà mới tự nâng nền trước cửa nhà mình rồi. Mấy người hàng xóm cũng rỉ tai nhau có tiêu cực nên chi phí mới cao thế nên không đóng. Lại có người không đồng ý nâng nền vì sẽ phải nâng nền nhà theo. Thiếu sự đồng thuận, việc nâng nền hẻm coi như bỏ ngỏ.
Đầu năm nay, tôi bắt đầu nghĩ đến việc bán nhà vì muốn chuyển vào gần khu trung tâm, ở chung cư, đi xe hơi có thể đến tận nhà. Tháng trước, ở hẻm kế bên, ô tô vào được, một ngôi nhà rộng 35m2, một trệt, một lầu vừa bán được 2 tỷ. Nhưng khách xem nhà tôi chỉ trả 1,4 tỷ vì thấy đường vào khó khăn. Có khách đến xem nhà sau khi trời mưa đã một đi không trở lại vì thấy hẻm ngập nước, rác nổi lềnh bềnh. Nếu hẻm không được nâng nền, tôi không hy vọng bán được nhà trong mùa mưa này.
Theo Giáo sư Vũ Gia Hiền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Văn hóa Du lịch, hiện tượng các gia đình lấn thêm một ít không gian công cộng thể hiện tâm lý không chịu thua ai, không chịu lùi của người Việt, luôn muốn lấn thêm một chút. Ở Hà Nội, trước đây, các nhà trong ngõ nhỏ hay lấn không gian trên cao. Còn ở Sài Gòn, người dân hay lấn dưới mặt đất nên các hẻm khá ngoằn nghèo. Ngày nay, luật đã quy định cụ thể nên các hộ phải xây dựng đúng luật.
10 năm trước, quận Phú Nhuận có phong trào hiến đất để mở rộng hẻm, nhà nước sẽ hỗ trợ làm đường. Sau đó, phong trào không thể thực hiện do người dân ngày nay đều tính toán kỹ mình được đền bù gì khi hiến đất cho cái chung.
Ông Hiền nhận xét: "Trong mối quan hệ với cộng đồng, nhìn chung người Việt có tâm lý khá lạc hậu là sạch nhà bẩn ngõ, vì thế mà người ta chỉ chăm chút cho ngôi nhà của mình mà mặc kệ cái ngõ đi vào, dù việc làm sạch ngõ là trách nhiệm của chính cư dân ở đó".
Còn nhà đầu tư bất động sản cá nhân Nguyễn Xuân Thảo cho hay, cùng một khu vực, giá đất tại hẻm ô tô vào được có thể cao hơn 30-40% giá đất trong những hẻm nhỏ. Theo ông Thảo, các gia đình sống lâu trong hẻm ngập nước phải chấp nhận hoàn cảnh còn những người mua nhà sẽ không bao giờ bỏ tiền ra mua một ngôi nhà mà biết chắc sẽ bị ngập.